Zijmerk: drie letters (gekroond)


Pijpenkoppen met twee of drie initialen (of letters) op de zijkant van de pijpenkop vormen samen de grootste groep gemerkte pijpen, omdat er zoveel pijpenmakers zijn geweest die hun initialen gebruikten als merk. En dat is niet zo gek, want het ligt het meest voor de hand. Gouda wijkt zoals altijd af vanwege het merkenrecht dat het gilde daar opstelde. De lettermerken zijn daar vaak wel de initialen van de oorspronkelijke aanvrager, maar door hun blijvende geldigheid en waarde als merk blijven de letters bestaan, ook al is de volgende gebruiker iemand met heel andere letters in zijn naam. Buiten Gouda bestond dat 'probleem' niet en zijn de letters gekoppeld aan de daadwerkelijke, bijbehorende pijpenmaker. Het onderzoek naar de pijpenmakers leek eenvoudiger dan het was en daarom worden sommige handwerken inmiddels herzien. Om alle literatuur in zijn waarde te laten geef ik hier niet de namen prijs, dat zou te eenvoudig zijn, maar het staat iedereen vrij om er naar te vragen en dan geef ik antwoord. De boeken over de productiecentra zijn ook vaak nog (tweedehands) verkrijgbaar en zijn te vinden in de literatuurlijst.



AVA


IVA


IHB




KVB




GHD



RHD




IVE


ABH


GDH


IDH


SDH


IOH



HVH


IVH










KLM




PVN



SVO








WVR


CAS



IIS


VOS



DVS




LIT


AVT


PAV


VIV


IRV





AVW