Een mand als kop

In de laatste kwart van de 19e eeuw is bijna alles geschikt om te modelleren tot een pijpenkop. De lange lijst fantasiepijpen op deze site is daar een voorbeeld van. Zo wild als het kon worden bij fantasiemodellen, zo rustig was de vormgeving van het mandje. De pijpenkop behield is feite zijn normale uiterlijk, die van een rondbodempijp. De pijpenkoppen waren meestal wel wat kleiner en waren vooral geschikt om shag mee te roken. Over het oppervlak van de pijpenkop werd een structuur aangebracht die erg leek op het vlechtwerk van een uit hout gevlochten mand. Erg veel meer is het niet. Details als de afsluiting aan de boven- of onderkant verschillen per model en soms is er een aansluitend motief op de onderkant gezet. De korte stelen van deze pijp waren glad, maar ook dat kon per model verschillen. Soms stond er achter de kop nog een ornamenteel element of er werd een reclametekst op de steel gegraveerd. Vrijwel alle pijpenfabrieken die er nog waren in de periode 1875-1925, internationaal, hebben pijpen uitgebracht met de kop in de vorm van een mand en niet zelden waren er per fabriek verschillende uitvoeringen met een mandvormige kop.

Een paar voorbeelden waaruit de overeenkomsten en de verschillen meteen blijken.

Deze geglazuurde mand wijkt af van de doorsnee uitvoering. Aan de mand is meer aandacht besteed, zodat de pijpenkop er van onder tot boven ook zoveel mogelijk uitziet als een gevlochten mand. Op de steel heeft, figuraal, een rustend persoon gelegen, misschien een rustende jager of herder. Zijn hoofd ligt tegen de mand aan. Op de zijkant van de mand, aan de linkerkant, staat in een kader '1862', waardoor het lijkt dat de pijp relatief vroeg zijn vorm heeft gekregen. De pijpen staan afgebeeld in catalogi van fabrikanten uit het Duitse Höhr. Daaruit blijkt dat ze, inclusief het vroege jaartal, nog in 1910 werden gemaakt.