Pijpenkoppen bij leeuw in de Hollandse tuin


1640-1925



Voorstelling: op z'n achterpoten staande leeuw, naar links gericht. Om de poten van de leeuw staat een tuinhek met een poort naar de toeschouwer gericht. De leeuw draagt een verticale speer met een hoed erop.

Symboliek: de Hollandse tuin is Nederland, de leeuw is de Nederlandse strijdkracht en de hoed (op de speer) is de vrijheidshoed, een symbool voor vrijheid.

Ook gezet als zijmerk.

Leeuw in de Hollandse tuin op een duit uit 1702


1640-1650

1650-1700

1680-1740

1730-1750

1750-1775

1775-1800

1800-1850

1850-1900

1900-1925


Frans Verzijl (1724-1786) (Lit. 2) had een groot assortiment met verschillende soorten kleipijpen voor zijn tijd. Naast traditionele gladde en bewerkte ovaalvormige pijpen vervaardigde hij verschillende soorten kromkoppen en rondbodems. Veel daarvan waren voor de internationale export, maar zijn ook in Nederland te vinden. Frans Verzijl gebruikte de merken leeuw in de Hollandse tuin (1724-1786) en l gekroond (1753-1781) tegelijkertijd (Lit. 2).


Kromkop model

1750-1775 Kromkop modellen met een wat rondere vorm en een wat dikkere uitstraling dan de standaard modellen uit dezelfde periode.

1800-1850


Rondbodem model

1730-1750

1730-1750 *Vormvariant, buikig model

1750-1775


Gemerkte spoorpijp

1730-1750

1750-1775


1740-1750 Ovaalvormig model, halve hoogte (met steeldecoratie).


Misbaksels

Storten van Frans Verzijl worden rond en in heel Gouda gevonden. Meestal worden ze beschreven als er een aantal bewerkte pijpen in zitten, want dat ziet er nu eenmaal wat lekkerder uit en Frans Verzijl had een aardig assortiment. Het aandeel onbewerkte pijpen was, zoals bij de meeste pijpenmakers, veel groter. Bovenstaand stortje uit de periode 1760-1780 bestaat uit een paar verschillende modellen met ovaalvormige pijpenkoppen. Daarnaast zit er een gladde en een bewerkte kromkop tussen. In sommige gevallen is de steel getordeerd geweest en de geheel met bloemenranken gegraveerde steel vertelt dat er nog een bewerkt model in de stort heeft gezeten. Opvallend is dat er naast het merk leeuw in de Hollandse tuin ook het merk slang en eenmaal het merk AP monogram gekroond voorkomt. Het kan vervuiling zijn in de stort, maar het kan ook zijn dat er materiaal van meerdere pijpenmakers in de oven bij elkaar heeft gestaan. De datering van alle pijpen is in ieder geval gelijk. Van de pijpenkoppen valt te zeggen dat het ovaalvormige model met een symmetrische vormgeving standaard is en dat de pijpen koppen met een bultvormige (of sterker gebogen) zijde naar de steel toe een variatie is die al vanaf 1735 wordt aangeboden. Opvallend detail van de gegraveerde kromkop is dat het wapen van Engeland, dat hier wordt weergegeven, meestal een tekstlint aan de onderzijde heeft met de tekst 'DIEU ET MON DROIT'. Hier is gekozen voor 'GOD BLESS THE KJNG'.