De (korte) Isabé

Een Goudse uitvinding in de vierde kwart van de 19e eeuw, in de vaart van veranderingen, is de Isabé pijp. De pijpenkoppen hebben een groot volume, maar de steel is kort. Als basis van het model loopt de steel lichtgebogen naar beneden en eindigt dan in een breed, toegeknepen mondstuk dat makkelijk in de mond viel te houden. Er zijn binnen dit model nog een aantal variaties te ontdekken en ook allerlei versieringen. Door de populariteit van de pijp werd de Isabé ook wel gebruikt om te graveren met reclame-uitingen. De steel van een Isabé is in de regel bewerkt met een eenvoudig schelpenmotief, waarbinnen de naam van de fabrikant (in combinatie met de tekst IN GOUDA) kan staan. Bij reclamemodellen staat er de naam of het merk van de reclamant.

Isabé model pijpenkop uit een stort van Hendrik van der Pool. De pijp komt uit de periode 1860-1870. Deze Isabé heeft geen spoor, maar een hiel, waarop het merk WL gekroond is gezet. Op de steel staat links H. VAN DER POOL en rechts IN GOUDA. De eerste foto is een reconstructie van een kop en een groot stuk steel tegen elkaar aangelegd.

Isabé model pijpenkop van Jan Prince en Cie. De pijp komt uit de periode 1869-1897. De pijp is ongemerkt, heeft een spoor en op de zijden van de steel staat tussen een schubbenmotief: 'JAN. PRINCE & CIE' en 'KORTE IZABE'.

Isabé model pijpenkop zonder indicatie van een maker. Er is geen merk en zelfs op de steel staat geen tekst. De decoratie met schubben loopt onafgebroken over het grootste deel van de steel. De pijp komt uit een kleine stort en is mogelijk van Van der Want, uit de periode 1875-1900. De los bijgeplaatste steel komt uit dezelfde stort en geeft een beeld van het uiterlijk van een hele pijp.

Isabé model pijpenkop uit de laatste kwart van de 19e eeuw. De pijp is gemerkt naar de roker toe, met 54 gekroond, de pijp is gemaakt door Pieter van der Want (Lit. 2). De steel is gedecoreerd met een patroon van diagonale lijnen en stippen.

Isabé model pijpenkop uit de laatste kwart van de 19e eeuw. De steel is versierd met eenvoudige vissenschubben, in het vrije deel heeft 'PVDWANT' en 'IN GOUDA' gestaan. De maker is Pieter van der Want (Lit. 2)en WS gekroond, in een cirkel op de zijkant van de spoor, is het belangrijkste merk dat hij gebruikte.

Isabé model pijpenkop uit een stort van Van der Want, 1880-1915. De steel en de kop passen niet, maar zijn afkomstig van eenzelfde model. De vorm is overgenomen en over de naam op de steel is een nieuwe gravering gezet, in de vorm van een bloemenrij, zodat de tekst niet leesbaar is. De pijp is niet meer gemerkt. De tekst die nog wel leesbaar is, op de andere zijde van de steel, is 'KORTE IZABE'.

Isabé model pijpenkop, mogelijk van Van der Want, 1875-1900. De pijp is vlakbij de fabriek van Van der Want in de Kuiperstraat gevonden. De steeltekst is anoniem en luidt: KORTE IZABE - IN GOUDA. De pijp is niet gerookt.

Vroeg 20e eeuwse Isabé model pijpenkop, vanwege de vondstlocatie een misbaksel van Van der Want. De kop ziet er onafgewerkt uit en is niet geglaasd. De tweede pijpenkop is van een soortgelijk product, maar nu goed gerookt.

Late Isabé model pijpenkop uit de periode 1900-1910. Op de zijkant van de spoor staat het merk scheepje in een cirkel. De afwerking is minimaal en op de steel staat geen schubbenpatroon.

Laat model Isabé uit de 20e eeuw. De pijpenkop is nog heel summier geglaasd. Er staat geen merk op de kop en de steel is bewerkt met een eenvoudig schubbenpatroon.

Isabé model pijpenkop uit de overgang naar de 20e eeuw.

Kenmerken: geglaasd Isabé model kop met een spoor, steelfragment geruwd. De pijpenkop is niet gemerkt.

Opvallend is het gebrek aan steeldecoratie, omdat dat bijna altijd voorkwam bij Isabé's. Wel is er een strepenpatroon achter de pijpenkop aanwezig, dat een hulpmiddel was tijdens het vervaardigen en dus geen decoratie is.

Steelfragment van een Isabé met de tekst 'DE w I YPEL...' en 'N GOUDA'. Het is een verwijzing naar de pijpenmaker, de weduwe van Johannes IJpelaar, die het werk van haar man voortzette van 1844 tot 1872, 28 jaar lang dus. Ondanks deze periode bleef ze 'de weduwe van' en werkte ze niet onder haar eigen naam.